Hoe meer ik over AI lees, het dagelijks toepas en erover schrijf, hoe meer ik me afvraag hoe we een goede balans kunnen treffen tussen het wel of niet inzetten van AI. De verschillende use cases schieten als spreekwoordelijke paddestoelen uit de grond. Ik ben voor de inzet van AI, maar wel op gegronde redenen en goede afwegingen. Ik ben eigenlijk op zoek naar de minimale inzet van AI die het maximale oplevert. Een soort AI-minimalisme.
AI-minimalisme is zeker geen afwijzing van technologie, geen angst voor vooruitgang. Het is een bewuste keuze, een overweging over de plaats en rol van kunstmatige intelligentie in ons leven en werk. Het is de overtuiging dat niet alles wat kan, ook moet. Dat vooruitgang niet slechts wordt gemeten in snelheid en efficiëntie, maar ook in menselijke groei, begrip en vakmanschap. Technologie moet een instrument zijn, geen meester.
De wereld beweegt zich in een razendsnel tempo naar gemak. Wat ooit tijd en inspanning kostte, wordt nu met één klik geregeld. Automatisering is de standaard, optimalisatie het hoogste doel. Maar wat als we stilstaan bij wat we verliezen? Wat als gemak niet altijd een vooruitgang betekent, maar soms een uitholling van essentiële vaardigheden? Het oplossen van een eenvoudig probleem scherpt het brein. Het voeren van een gesprek zonder algoritme behoudt de nuance. Een taak volledig begrijpen, van begin tot eind, maakt een vakman en geen gebruiker. Door alles uit handen te geven, verliezen we meer dan we winnen.
AI kan een bondgenoot zijn, maar slechts wanneer het bescheiden is. Wanneer het niet de menselijke ervaring vervangt, maar verrijkt. Wanneer het ruimte laat voor falen en leren, voor traagheid en reflectie. Niet als een leuning voor de geest, waarop we ons gemakzuchtig laten rusten, maar als een loep die ons denken scherper maakt. AI mag ondersteunen, maar niet de essentie overnemen. Waar het ons denken vervangt, verzwakt het ons. Waar het ons denken uitdaagt, versterkt het ons.
"Niet alles wat efficiënter is, is beter"
De drang naar efficiëntie is verleidelijk. We leven in een wereld waarin snelheid vaak wordt gelijkgesteld aan vooruitgang en waarin technologie wordt ingezet zonder de gevolgen volledig te overzien. Maar niet alles wat efficiënter is, is beter. De kern van leren, van groeien, van vakmanschap en creativiteit ligt in de worsteling, in de traagheid, in de tijd die iets kost. Wanneer we alles uit handen geven, geven we ook een deel van onszelf op.
Daarom is AI-minimalisme geen weerstand tegen technologie, maar een afweging, een grens, een bewuste keuze. Niet uit nostalgie, niet uit naïviteit, maar omdat groei niet ontstaat uit wat ons werk uit handen neemt, maar uit wat we ermee doen. De toekomst draait niet alleen om wat we kunnen bouwen, maar ook om wat we durven behouden. En soms betekent dat: minder technologie, meer mens.
-- dit bericht is eerder gepubliceerd op LinkedIn